Prezes Instytutu Łukasiewicza o starości w książce wydanej przez Rzecznika Praw Obywatelskich

8 sierpnia 2014 w Aktualności

Jak w Polsce mówimy o starości? Czy nazywanie kogoś „starym” to obelga czy po prostu szczerość? Czy słowu „stary” powinno się przywrócić neutralny wydźwięk? A może w imię politycznej poprawności należy mówić o „jesieni życia”, „seniorach” i „złotym wieku”? Nad tymi zagadnieniami pochylili się uczestnicy debaty zorganizowanej przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. Wśród jej uczestników był Maciej Zdziarski, prezes Instytutu Łukasiewicza.

Do debaty, której gospodarzem i aktywną uczestniczką była prof. Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich, zaproszono ekspertów z różnych dziedzin. Wśród prelegentów była m.in. prof. Małgorzata Marcjanik – językoznawca, prof. Wiesław Godzic – medioznawca, red. Halina Bortnowska i red. Karolina Sulej. W dyskusji uczestniczył również Maciej Zdziarski. Moderatorem debaty był znany dziennikarz Jacek Żakowski.
Efektem dyskusji jest wydana właśnie książka „O sposobach mówienia o starości” która składa się z zapisu rozmowy oraz artykułów przygotowanych przez zaproszonych do współpracy autorów. Rozdział przygotowany przez prezesa Instytutu Łukasiewicza to „Codzienne i odświętne narracje w sprawie starości”.
Jest język codzienny (z neutralną starszą osobą, starością, staruszkiem i wieloma określeniami deprecjonującymi – od starucha przez zgreda po starego dziada) i jest język odświętny, oficjalny. W tym ostatnim mieścimy i trzeci wiek, i jesień życia (koniecznie pogodną!), i seniora, a nawet nestora). – pisze Maciej Zdziarski. Podkreśla, że dobra komunikacja na temat starości i z osobami starszymi wymaga znalezienia neutralnego języka i zgodnego ustalenia definicji podstawowych pojęć. Stworzenie owego neutralnego języka powinno być poprzedzone głębokim namysłem, czym w istocie jest starość w XXI wieku.
Współautorami książki są także: Halina Bortnowska z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, prof. Piotr Czekanowski (Instytut Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa, Uniwersytet Gdański), prof. Wiesław Godzic (Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej), Ewa Kulisz (Parkowa Akademia Wolontariatu, Katowice), prof. Barbara Szatur-Jaworska (Instytut Polityki Społecznej, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Uniwersytet Warszawski), dr Rafał Zimny (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy) oraz prof. Maria Zrałek (Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu).