Jak zapobiegać upadkom? Co zmienić w otoczeniu seniora, by czuł się bezpieczniej? Dlaczego to ważne, by osoby starsze nie zapominały o aktywności fizycznej? Na te i inne pytania szukali odpowiedzi uczestnicy pierwszej debaty w ramach projektu „Senior i zdrowie. Dyskusje o zdrowym starzeniu w Małopolsce”. W spotkaniu poświęconym profilaktyce upadków i promocji aktywności fizycznej wzięła udział grupa kilkudziesięciu seniorów z Oświęcimia.

– Badania pokazują, że aż jedna trzecia seniorów upadła przynajmniej raz w ostatnim roku. Z wiekiem pojawiają się zmiany w obrębie układu kostno-stawowego, narządu słuchu, czucia powierzchownego i głębokiego, wzroku. Osoba starsza potrzebuje cztery razy więcej światła niż nastolatek, by dostrzec przeszkodę – tłumaczył dr Arkadiusz Wiatr, specjalista chirurgii urazowej i ortopedii.

Jak dodała dr med. Alicja Klich-Rączka, geriatra, z wiekiem zmienia się sposób chodzenia. Chód staje się chwiejny i niestabilny. – Wychylenie postawy podczas ruchu zwiększa ryzyko upadków. Jednak najczęstszą przyczyną są czynniki zewnętrzne – podkreślała specjalistka. Dr Klich-Rączka zaleciła przede wszystkim usunięcie z mieszkania wszelkich niepotrzebnych elementów wyposażenia domu – np. małych dywaników, o które łatwo się potknąć. – Czasem nie potrafimy ocenić odległości między przeszkodami. Przez to często się potykamy – zwróciła uwagę Urszula Brania, rehabilitantka.

Od lewej: Urszula Brania, rehabilitantka; Elżbieta Kaczmarczyk, fizjoterapeutka; Agata Lorek, dyrektor Dziennego Domu Pomocy w Oświęcimiu; dr med. Alicja Klich-Rączka, geriatra; dr Arkadiusz Wiatr, specjalista chirurgii urazowej i ortopedii

W debacie wzięły udział także przedstawicielki Dziennego Domu Pomocy w Oświęcimiu – Agata Lorek, dyrektor ośrodka oraz Elżbieta Kaczmarczyk, fizjoterapeutka. – Pracuję głównie z osobami po 60. roku życia. Problemy są związane głównie z układem kostno-stawowo-mięśniowym. Najczęściej do upadków dochodzi podczas próby siadania, wstawania i schylania się, dlatego największy nacisk kładziemy na wzmacnianie siły kończyn dolnych – mówiła Elżbieta Kaczmarczyk.

Uczestnicy debaty zaapelowali do seniorów, by nie bagatelizowali urazów doznanych w związku z upadkiem. – To bardzo ważne, by szybko udać się do fizjoterapeuty. W przeciwnym razie może to się skończyć długotrwałą rehabilitacją, która nie zawsze doprowadzi do przywrócenia pełnej sprawności – przestrzegała Urszula Brania.

Elżbieta Kaczmarczyk zauważyła, że jednym z często popełnianych przez seniorów błędów jest samodzielne dobieranie pomocy ortopedycznych. – Często wybieramy taki sprzęt, który zmniejsza naszą aktywność – np. balkonik na kółkach zamiast kuli. To bardzo ważne, by konsultować rodzaj pomocy ortopedycznych ze specjalistą.

Słuchacze Oświęcimskiego UTW pytali ekspertów m.in. o ich opinię na temat leków sprzedawanych bez recepty i suplementów diety, szeroko reklamowanych w mediach. – Leki uspokajające i nasenne są szczególnie niebezpieczne. Im więcej leków, tym większe ryzyko upadków – ostrzegała dr Klich-Rączka.

Słuchacze mieli okazję do zadawania pytań ekspertom

Jak podkreślali eksperci, doświadczenie upadku często budzi w seniorach lęk i staje się pretekstem, by całkowicie zarzucić aktywność fizyczną. To błąd, który popełnia wiele osób starszych. – Zapominamy, że im będziemy sprawniejsi, tym mniejsze prawdopodobieństwo upadku – zauważył dr Wiatr. Eksperci podkreślili, że ruch ma zbawienny wpływ na samopoczucie i jakość życia seniorów. Na początek wystarczy choćby codzienny spacer. – Narząd nieużywany zanika. Kiedy ruszamy się, spacerujemy, ćwiczymy – mamy szansę, by nasz układ nerwowo-mięśniowy działał prawidłowo – podkreślała Urszula Brania.

Na widowni zgromadziło się kilkudziesięciu seniorów, m.in. słuchacze oświęcimskiego UTW

Debata w Oświęcimiu była pierwszym z cyklu czterech spotkań dotyczących zdrowia seniorów. Kolejne, poświęcone profilaktyce i leczeniu cukrzycy, odbędzie się w Wieliczce.

Posłuchaj audycji

Zobacz prezentację

Czym grozi upadek? Jak zapobiegać niebezpiecznym sytuacjom? Dlaczego w starszym wieku nie warto zaniedbywać aktywności fizycznej? Zobacz prezentację, w której podsumowujemy najważniejsze tezy debaty.